Afhankelijk van wat je doet in de pro audio wereld, kunnen jouw eisen voor een Mac nogal verschillen. Gebruik je de Mac voor het opnemen van bands in een audiostudio, ben je een componist en gebruik je veel virtuele instrumenten en synthesizers, produceer je electronische muziek in je home- of projectstudio of ben je artiest en sta je vaak op het podium? Jouw (werk)situatie bepaalt grotendeels de eisen en samenstelling van je Mac. Daarom bespreek ik in dit artikel de belangrijke punten bij het kiezen van een Mac voor deze verschillende doelgroepen.
Is een Mac met een Intel chip nog interessant?
Wat betreft de keuze van processor (CPU), val ik maar meteen met de deur in huis. Mijn advies is om een (tweedehandse) Mac met een Intel processor te negeren. De Apple Silicon processoren zijn zo waanzinnig krachtig, dat je een dief van je portemonnee bent als je nu nog een Mac met een Intel processor koopt. ook al is het een tweedehandse. Er is weliswaar een situatie die een uitzondering kan vormen, maar daar kom ik later in dit artikel op terug.
Benchmarks zoals die van Geekbench, geven misschien niet altijd het volledige plaatje van hoe krachtig een Mac in de praktijk is, maar ze zijn gemiddeld wel een goede indicatie. De eerste Intel Mac die je tegenkomt op de Geekbench Mac Benchmark lijst, staat op het moment van schrijven op de 30e plaats. Niet echt een top positionering. Voor muziekproductie dien je in principe alleen naar de multicore resultaten te kijken. Applicaties zoals Mail, Web-browsers, Pages of Word, zijn allemaal applicaties die slechts een enkele processor gebruiken. Voor die applicaties zijn bijna alle Apple Silicon Macs al enorm snel. Digital Audio Workstation software (DAW’s) zoals Ableton Live, Logic Pro, FL Studio en Pro Tools, maken allemaal grotendeels gebruik van meerdere cores. Voor muziekproductie zijn daarom de multicore benchmark scores het belangrijkst.
Welke Mac kies je voor het componeren, opnemen en produceren van muziek?
Apple Silicon processoren
Kijken we naar de Apple Silicon processoren, dan heb je de keuze tussen de huidige M3 en M2 chips of de ‘oudere’ M1 chip op de tweedehands of refurbished markt (gereviseerd en/of gerepareerd ). Op het moment van schrijven heeft Apple net de M4 iPad uitgebracht. Deze chip is weer een mooie stap voorwaarts, maar het kan nog wel een aantal maanden duren voordat er ook Macs zijn met M4 processoren. Sommige Apple fanaten hebben de hoop dat er tijdens de World Wide Developers Conference 2024 (WWDC) al een M4 Mac Studio komt en heel misschien ook wel een Mac Pro. Heb je geen haast omdat je al een Intel Mac hebt waarmee je nog wel even uit de voeten kan en wil je per se een Mac Studio, dan is het zeker de moeite waard om te wachten op de M4 versie. Voel je echter je haar groeien bij het aanmaken van een nieuw spoor, of zie je na ‘tig schone installaties nog steeds het rad van fortuin als muiscursor in plaats van het standaard pijltje? Wacht dan niet en ga voor een huidige Mac om weer lekker muziek te kunnen maken. Maar ja, welke processor kies je dan?
Keuze van processor (cpu) voor muziekproductie
Apple heeft haar Macs met Apple Silicon chips voor muziekproducers en audio engineers bijna té goed gemaakt. De M1 is namelijk al een wonderbaarlijk krachtige chip voor muziekproductie. Het is daarentegen wel slim om af te wegen hoe groot jouw producties zijn. Maak je producties met gemiddeld zo’n 50 sporen, één of twee plugins per spoor en twee of drie virtuele instrumenten, dan is een iMac, Mac Mini of Macbook Air met een standaard M1, M2 of M3 chip al een topmachine voor je. Dit zijn wel gemiddelde waarden. Het valt of staat natuurlijk met wat voor soort plugins je gebruikt en of je bijvoorbeeld instellingen hebt voor hoge oversampling. Oversampling is eenvoudig gezegd een techniek waarbij de audiobewerking binnen een plugin met bijvoorbeeld een twee of vier keer hogere samplerate verwerkt wordt. Dit wordt gebruikt om vervorming door sample-errors tegen te gaan. Misschien stof voor een ander blogartikel.
Zijn jouw producties complexer en zit je eerder richting de 100 sporen of hoger, met op elk spoor wel een flink aantal plugins en gebruik je daarnaast ook redelijk wat virtuele instrumenten, dan is een Mac met de M1 Pro, M2 Pro of M3 Pro chip een betere keuze. De Pro en de Max chips zijn met een gelijk aantal processor cores nagenoeg hetzelfde qua snelheid. Alleen wanneer je meer intern geheugen (RAM) nodig hebt dan wat de M1 Pro, M2 Pro of M3 Pro chips bieden, moet je voor de Max variant gaan. De Max chip is wel interessant wanneer je voor je software ook afhankelijk bent van de Grafische Processor (GPU). Denk hierbij aan het draaien van zware grafische applicaties zoals 2D- of 3D-animatiesoftware of videoapplicaties zoals Final Cut Pro of Davinci Resolve. Dan moet je overwegen om voor een Max chip te gaan.
De M3 chip familie heeft geen Ultra variant. Dit betekent dat de Mac Studio en de Mac Pro waarschijnlijk direct een nieuwe M4 Ultra variant krijgen.
En hoe zit het dan met de Ultra chips? De Mac Studio met een Ultra chip is zeker een zeer snelle machine. Daar hangt echter ook een stevig prijskaartje aan. De Mac Studio met Ultra chip is fantastisch wanneer je een veeleisende setup hebt. Werk je bijvoorbeeld met grote projecten met veel virtuele instrumenten, sample libraries, soft-synths of gitaarversterker simulaties, dan is de Mac Studio met Ultra chip de perfecte Mac. En gebruik je ook nog eens veel randapparatuur zoals ssd’s (externe opslag) of externe behuizingen voor PCIe-kaarten, dan is een Mac Studio met zijn zes Thunderbolt poorten dé perfecte oplossing.
Als je er echter aan denkt om een Mac Studio te kopen, dan is het verstandig om even te wachten als dat kan. De Mac Studio is op dit moment namelijk een van de weinige Macs die nog niet naar de M3 serie chips is geüpdatet. De exacte reden maakt Apple natuurlijk niet bekend, maar er zijn wel indicaties waarom dit nog niet is gebeurd. De snelheid van de Ultra chip viel namelijk sterk tegen.
Een Ultra chip bestaat uit twee aan elkaar ‘geplakte’ Max chips. Hiervoor hebben de M1 Max en de M2 Max een speciale UltraFusion connectie. Bij veel benchmark testen kwam de M2 Ultra echter op veel vlakken niet eens in de buurt van twee keer de snelheid van de M2 Max. Bovendien blijkt de M3 Max chip in de huidige Macbook Pro alweer sneller te zijn dan de M2 Ultra chip.
Voor de huidige Mac Studio met M2 Ultra chip, betaal je de ‘normale’ hoge prijs. Heb je per se nu een Mac Studio met Ultra chip nodig, dan kun je veel geld besparen door op zoek te gaan naar een tweedehands M1 Ultra Mac Studio. Omdat de Mac Studio’s met M1 Ultra en M2 Ultra niet zo heel veel verschillen in snelheid, zie dat er een run is op tweedehands Mac Studio’s met een M1 Ultra chip. Zeker voor pro audio doeleinden. Je moet dus wel wat geluk hebben om er nog een te vinden.
Efficiency Cores, Performance Cores en DAW optimalisatie
CPU-cores zijn simpel gezegd meerdere reken-units in een chip. Met meerdere cores kan een chip meer taken gelijktijdig uitvoeren. Performance cores (P-cores) zijn de meest krachtige processor cores in een Apple Silicon chip. Zij zorgen altijd voor een topprestatie op de hoogste snelheid, maar met meer stroomverbruik. Efficiency cores zijn zuiniger en proberen, zoals de naam al aangeeft, taken veel efficienter uit te voeren. Hierdoor zijn E-cores minder snel dan P-cores. Een Apple Silicon chip heeft tot op heden altijd een samenstelling van een x-aantal Efficiency Cores en een y-aantal Performance Cores. In de M3 en de M4 chip zien we dat Apple zelfs meer E-cores dan P-cores gebruikt. De P-cores van de M4 zijn flink versneld en kunnen tegenwoordig meer instructies verwerken. Het gebruik van meer E-cores zorgen er dan ook voor dat de batterij in de iPad lang meegaat.
Apple heeft inmiddels de M4 chip uitgebracht voor de iPad met vreemd genoeg meer E-cores dan P-cores. Omdat de P-cores in de M4 chip verbeterd zijn, gebruikt Apple wellicht meer E-cores dan P-cores. Dit zorgt ervoor dat de chip zuiniger is en de batterij lang mee gaat.
Veel DAW’s kunnen inmiddels gebruik maken van beide type cores, maar nog niet alle DAW’s doen dit. Zoveel mogelijk P-cores in de chip is daarom altijd gunstiger voor muziekproductie. Je ziet bijvoorbeeld dat de snelheid van de M2 Pro met meer P-cores en de M3 Pro met minder maar iets snellere P-cores, nauwelijks van elkaar verschillen. Soms is de M2 Pro zelf iets sneller. Het scheelt niet heel veel, maar Logic Pro is bijvoorbeeld op een MacbookPro met M2 Pro chip zo’n 8% sneller dan op dezelfde Macbook met M3 Pro chip.
Als je op het punt staat om een nieuwe 14 inch Macbook Pro te kopen en hiervoor de M3 Pro chip in gedachte hebt, dan raad ik je aan om iets meer neer te tellen voor de M3 Max chip of juist geld besparen door een Macbook Pro met M2 Pro te kopen. Deze zal ongetwijfeld nog ergens bij een dealer verkrijgbaar zijn. Toegegeven, het is soms verwarrend met de Silicon chips, maar het is goed om bewust te zijn van de verschillen. Overigens is het recent uitgebrachte Logic Pro 11 weer geoptimaliseerd en maakt het nu eindelijk ook gebruik van de E-cores. Deze update van Logic Pro geeft je productiecapaciteit dus voor alle Apple Silicon gebruikers een boost.
Hoevel werkgeheugen (RAM) heb ik nodig?
De Apple Silicon processoren hebben wat men noemt een SoC design (System on a Chip). Dit betekent dat de chip niet allleen de cpu omvat, maar ook de GPU en het RAM. Daarnaast bevat de chip ook de Neural Engine voor het versnellen van Machine Learning taken en de Media Engines voor het afspelen en renderen van video. Het grote voordeel hiervan is dat alles zeer dicht bij elkaar zit. Dit zorgt voor een zeer hoge data doorvoersnelheid tussen de onderdelen. Het nadeel is echter dat het RAM achteraf niet op te waarderen is. Daarom raad ik je dan ook aan om zoveel mogelijk RAM aan te schaffen als je budget toelaat.
Is de grafische processor (GPU) belangrijk?
Omdat dit artikel gefocust is op muziekproducties, houd ik het kort wat betreft de gpu. Wanneer je alleen maar muziek produceert en geen video’s of animaties hoeft te maken, dan is de chip met het minste aantal GPU cores al meer dan voldoende. Hiermee kan je flink wat geld besparen op je aanschaf van je Mac. Onderzoek daarom de verschillende samenstellingen van je Mac in Apple’s online store en probeer de beste cpu met het minst aantal gpu cores te vinden. Het geld dat je hiermee bespaart kun je mooi in andere zaken steken als extra RAM of een mooi nieuw instrument.
Het kan zijn dat binnen enkele jaren de grafische processor net zo belangrijk wordt voor audio als de CPU. Er worden namelijk mooie vooruitgangen geboekt met GPU Audio. Hierbij worden rekenintensieve plugins, zoals impulse response galm of zware software synthesizers, op de grafische processor berekend in plaats van op de CPU. Dit belooft veel voor de toekomst, maar voorlopig wordt dit nog in slechts een paar DAWs ondersteund. Ik zou mijn keuze GPU daar dus voorlopig nog niet van af laten hangen.
Linksboven: Een externe behuizing voor een NVMe M.2 PCIe generatie 4 ssd (rechtsboven) vormt een goedkopere en toch snelle externe ssd voor jouw muziekproductie projecten en sample-libraries. Linksonder en rechtsonder: Een OWC 4m2 behuizing voor vier M.2 ssd nand chips. Een perfecte manier om een grote en snelle externe opslag te creëren voor bijvoorbeeld grote virtual instruments en sample-libraries.
Opslagcapaciteit en externe ssd’s
Apple maakt fantastische computers. Ze zijn niet goedkoop, maar je krijgt er betrouwbare en mooie machines voor die redelijk lang een goede waarde behouden. Apple heeft echter ook streken die ik minder fraai vind. Zo trekken ze haar klanten flink het vel over de neus wanneer het gaat om de opslag in Macs. Op het moment van schrijven ben je 460 euro meer kwijt als je in een Macbook Pro de standaard ingebouwde 1 TeraByte (TB) solid-state drive (ssd) wlt opwaarderen naar een 2 TB ssd. Wil je naar een 4 TB ssd opwaarderen, dan ben je een belachelijke 1150 euro kwijt. Ter vergelijking, een goede 4 TB NVMe PCIe generatie 4 M.2 ssd van een betrouwbaar merk, kost je tussen de 300 en 400 euro.
De ssd’s in de huidige Macs zijn op het moederbord gesoldeerd. Dit betekent dus dat je vast zit aan de keuze van opslaggrootte na aanschaf. Daarom lijkt het misschien noodzakelijk om dan maar diep in de buidel te tasten en veel geld extra uit te geven om net zoals met het RAM direct een zo groot mogelijke ingebouwde ssd te kopen. Mijn advies is echter om de standaard ingebouwde ssd te laten voor wat het is en voor veel minder geld zelf een externe Thunderbolt ssd in elkaar te zetten. Voor 450 euro heb je een betrouwbare externe 4TB ssd. toegegeven, de ingebouwde ssd’s zijn met datasnelheden van tussen de 5000 en 6000 MegaBytes (MB) per seconde weliswaar sneller dan de doorvoersnelheid van Thunderbolt 4. Maar met een goede externe behuizing haal je makkelijk snelheden van tussen de 2500 en 3000 MB per seconde. Dit is meer dan genoeg voor het laden van veel grote sample-libraries of voor projecten met heel veel audiosporen. Alleen wanneer je ook videoproducties doet of wanneer je jouw Macbook Pro per se zo mobiel en compact mogelijk wil houden zonder randapparatuur, alleen dan is een grotere ingebouwde ssd natuurlijk wel heel prettig. Maar je betaalt er wel een flinke som geld voor.
Een Mac voor de componist en producer
Wanneer je met je Mac muziek wil componeren en produceren in je project- of homestudio, dan heb je specifieke eisen aan een Mac. Een van de meest belangrijke onderdelen is RAM. Als componist, zeker als je filmmuziek of muziek voor games componeert, maak je veel gebruik van sample-libraries en virtuele instrumenten. Deze vereisen nou eenmaal veel werkgeheugen. Hiervoor is het hebben van veel RAM belangrijk voor het laden van veel sample libraries. Koop dus zoveel mogelijk RAM als je budget toelaat.
Virtuele instrumenten kunnen met synthese en veel gelaagde samples ook behoorlijk zwaar zijn voor de CPU. Een componist die bijvoorbeeld veel grote sample-libraries van klassieke instrumenten gebruikt, zal dan ook sneller naar een Mac Studio met een M2 Ultra chip kijken. Ook omdat een componist vaak veel midi-controllers en externe ssd’s en meerdere beeldschermen wil kunnen aansluiten. In dat geval is een Mac Studio met zijn vele Thunderbolt poorten een perfecte Mac.
Heb je een iets kleiner budget, dan is de Mac Studio met een Max chip ook een goede keuze. De Max chip is namelijk verkrijgbaar met meer RAM dan een Pro chip. En je hebt toch het voordeel van de extra poorten op de Mac Studio. Ben je veel op pad en wil je onderweg kunnen produceren, dan valt de keuze natuurlijk op een MacBook Pro met een M3 Max chip. Je hebt dan enorm veel mobiele power om in de trein, het vliegtuig of bij andere producers in de studio te kunnen werken.
Een Mac voor op het podium
Wanneer je jouw muzikale kunsten op het podium vertoont, heb je natuurlijk een betrouwbare Mac nodig. Hier is het ook weer belangrijk hoeveel randapparaten je wilt aansluiten. Moet je naast een audio-interface ook veel midi-instrumenten en externe ssd’s aansluiten, dan is een Mac Studio wellicht de beste keuze. Het nadeel is wel dat je dan ook altijd met een apart beeldscherm loopt te sjouwen. Een Macbook Pro is daarom voor op het podium ideaal. Maar alleen als je het redt met de drie Thunderbolt poorten die beschikbaar zijn op de huidige Macbook Pro’s. Voor het aansluiten van midi-controllers is het werken met USB-C hubs een goede uitkomst. Voor betrouwbaarheid sluit ik een audiointerface en externe ssd’s direct aan op de Mac. Samen met eventuele midi-controllers, ben je dan op de huidige Macbook Pro’s al door je poorten heen. De vraag is dus of je het daarmee redt. Zo niet dan is de Mac Studio de betere oplossing.
Een Mac voor de audiotechnicus in de opnamestudio
Wanneer je een audiostudio exploiteert of wil bouwen, dan wil je de mogelijkheid hebben om kleine én grote bands op te kunnen nemen. Wanneer je alle bandleden gelijktijdig wilt kunnen opnemen heb je veel audioingangen nodig. Denk maar aan het opnemen van drums met 5 tot misschien wel 15 microfoons, een basgitaar, normale gitaar, keyboard en natuurlijk guidetracks voor de zang. Dan zit je al snel op zo’n 24 tot 32 sporen die gelijktijdig binnenkomen. Hiervoor heb je natuurlijk een stevige audiointerface nodig. Er zijn tegenwoordig al veel audiointerfaces die gelukkig 32-sporen via één Thunderbolt kabel binnen kunnen laten komen op je Mac. Heb je meer sporen nodig dan praat je al gauw over het gebruik van meerdere audiokaarten zoals de HD-kaarten van Avid voor Pro Tools.
Met het opnemen van niet meer dan 32 sporen, dan zit je met een Macbook Pro M3 Max al behoorlijk goed. je kunt dan een thunderbolt interface aan je Mac hangen en je kunt werken. Maar waarschijnlijk heb je ook een enorme hoeveelheid andere randapparatuur die je wilt kunnen aansluiten. Of misschien heb je meer dan 32 audioingangen nodig.
Voor dit soort professionele situaties heb je natuurlijk een betrouwbare en krachtige Mac nodig. De Mac Pro is dan wellicht de eerste die te binnen schiet. Hier kun je PCIe kaarten instoppen en veel opslagcapaciteit. Maar de huidige Mac Pro met Apple Silicon chip heeft nog steeds een M2 Ultra chip. Dit is op zich natuurlijk een snelle chip, maar de prijs van deze Mac begint bij het luttele bedrag van 8.399 euro. Een veel belangrijker punt is dat deze M2 Ultra chip voor muziekproductie langzamer is dan de M3 Max chip in de nieuwste Macbook Pro. De huidige Mac Studio en Mac Pro zijn dus eigenlijk al achterhaald. Vooral wanneer je een Mac Pro nodig hebt, adviseer ik je om te wachten wat Apple gaat doen met de M4 chips. Omdat Apple de M4 chip al heeft uitgebracht lijkt het mij sterk dat de zij de Mac Studio en Mac Pro nog zullen updaten naar de inmiddels niet meer zo nieuw aanvoelende M3 chips. Daarom raad ik je aan, om nog even te wachten op wat Apple gaat doen met M4 chip.
Wanneer je écht niet kunt wachten en per direct een Mac nodig hebt voor dit soort zware werksituaties, dan kun je of op zoek gaan naar een Mac Studio met een M1 Ultra chip. Hier kun je dan een externe PCIe behuizing aan koppelen via thunderbolt. Deze werkt prima voor drie PCIe audiokaarten. Is dat nog niet genoeg, dan raad ik je eerder aan om een tweedehands Mac Pro met Intel chip aan te schaffen. Hiermee bespaar je veel geld en heb je toch een machine die nog jaren betrouwbaar voor je kan werken.. Kun je echter wachten, doe dat dan vooral.
Conclusie
Hoe je ook muziek produceert, er is altijd wel een goede Mac met Apple Silicon chip die perfect op jouw situatie aansluit. Hopelijk hebben wij je met dit artikel een beetje wegwijs gemaakt in de soms lastige keuze voor de juiste Mac. Zoals eerder gezegd, het zijn waanzinnig mooie, betrouwbare en krachtige computers. Wanneer je goede beslissingen neemt, kun je de juiste Mac voor de juiste prijs aanschaffen. Na een leuke uitpakparty kun je dan al snel aan de slag met het schrijven, opnemen en produceren van dikke muziek.